Update box 3: een tikkende tijdbox?

Vanaf 2027: belasting op basis van werkelijk rendement
Op 8 september 2023 is het demissionaire kabinet al gestart met de internetconsultatie van een nieuw box 3-stelsel. De bedoeling is met ingang van 1 januari 2027 over te stappen van het huidige forfaitair box 3 stelsel naar een stelsel op basis van het werkelijk rendement. Tot 20 oktober 2023 bestond de mogelijkheid op de internetconsultatie te reageren.

Belasting werkelijk rendement
Het voorstel dat in 2023 is voorgelegd gaat uit van een belasting over het werkelijk rendement. Het werkelijk rendement geldt hierbij voor alle directe inkomsten, zoals huur en rente, wel na aftrek van kosten. 

Belasting indirect rendement
Daarnaast wordt het indirect rendement ook belast, zoals de positieve of negatieve waardeontwikkeling op aandelen of onroerende zaken. Deze waardeontwikkeling wordt in principe jaarlijks belast (vermogensaanwasbelasting).

Uitzonderingen
Er zijn uitzonderingen, voor bijvoorbeeld vastgoed en belangen kleiner dan 5% in familiebedrijven en startups. Hiervoor geldt dat de waardeontwikkeling pas bij realisatie wordt belast (vermogenswinstbelasting). Ook voor de vakantiewoning wordt een uitzondering gemaakt. Hiervoor geldt dat een forfaitair percentage van de WOZ-waarde jaarlijks wordt belast. Dit komt overeen met de huidige wijze van belastingheffing van de eigen woning.

Heffingsvrij inkomen
Omdat niet langer sprake is van een heffing over vermogen, maar over daadwerkelijke inkomsten, is ook niet langer sprake van een heffingsvrij vermogen, maar van een heffingsvrij inkomen.

Wijzigingen wetsvoorstel 25 januari 2024
Op 25 januari 2024 heeft Staatssecretaris Van Rij (Fiscaliteit en Belastingdienst) het wetsvoorstel op de volgende punten aangepast:

• De afwijkende regeling voor de vakantiewoning wordt geschrapt. Hier wordt niet langer gewerkt met een forfaitair percentage van de WOZ-waarde dat wordt belast. Ook de vakantiewoning wordt belast met vermogenswinstbelasting, net als andere onroerende zaken.
• De mogelijkheid van verliesverrekening met jaren in het verleden wordt geschrapt. Verliesverrekening met toekomstige jaren blijft wel mogelijk.
• De waarde bij invoering van het nieuwe stelsel wordt als volgt bepaald: voor onroerende zaken, aandelen in familiebedrijven en startups wordt uitgegaan van de waarde in het economisch verkeer per 1 januari 2027. Voor woningen in box 3 is het uitgangspunt de WOZ-waarde per 1 januari 2027.
• Er is een verduidelijking gegeven op de behandeling van genotsrechten, zoals toekomstige rente of dividend.
• In tegenstelling tot het eerdere voorstel worden wel de koerswinsten en -verliezen van banktegoeden in vreemde valuta belast.

Hoe nu verder?
Het was aanvankelijk de bedoeling dat het nieuwe stelsel per 1 januari 2026 zou ingaan. De ingangsdatum is al uitgesteld naar 1 januari 2027. Kamerlid Folkert Idsinga van NSC heeft Staatssecretaris Van Rij in maart 2024 opgeroepen om het wetsvoorstel voor box 3 nu al naar de Tweede Kamer te sturen en niet langer te wachten op een nieuw kabinet. 

De reactie van Staatssecretaris Van Rij hierop was dat het indienen ervan bij de Kamer niet past bij de demissionaire status van het kabinet, omdat het een heel gevoelig onderwerp is waarover al 20 jaar is gedebatteerd. Het kamerlid overweegt daarom om volgende maand bij een ingelast Kamerdebat over de problemen met de vermogensrendementsheffing een motie in te dienen, met het verzoek niet langer te wachten op een nieuw kabinet en het wetsvoorstel nu al in te dienen bij de Kamer.

Deadline: mei 2024
Feit is dat het wetsvoorstel uiterlijk in mei 2024 in de Tweede Kamer moet liggen, zodat de behandeling hiervan voor de zomer kan beginnen. Helaas is op 26 maart 2024 bekend geworden dat het nieuwe arrest van de Hoge Raad over box 3 pas na deze zomer is te verwachten. Kamer en kabinet blijven dus nog in het duister tasten. En u dus ook.

Mogelijk grote gevolgen voor huidige box 3 heffing
Als in het nadeel van de Belastingdienst wordt beslist, kan dit grote gevolgen hebben voor de huidige box 3 heffing en kan het de schatkist miljarden kosten. Idsinga wil voorkomen dat de politiek opnieuw wordt overvallen, net als bij het Kerstarrest. Staatssecretaris Van Rij geeft nu aan dat hij het wetsvoorstel ‘graag’ naar de Kamer stuurt, maar dat de Kamer dan daar wel nadrukkelijk om moet vragen.

Wat betekent dit voor u?
Box 3, het lijkt wel een tikkende tijdbox, zoals te zien is bij de spelshow Ik hou van Holland. De Staatssecretaris, de Hoge Raad, de Tweede Kamer, iedereen schuift box 3 maar door en tot nog toe is er nog steeds geen duidelijkheid. Wat betekent dit voor u?

Blijf bezwaar maken tegen belastingheffing in box 3
De Hoge Raad zal waarschijnlijk komende maand met een uitspraak komen. Dan weten we misschien iets meer. En dan zal het kabinet ook vast en zeker in actie komen. Totdat er meer duidelijkheid is, blijft het advies bezwaar te maken tegen de belastingheffing in box 3. In de situatie dat u zorgt voor een nul inkomen in box 3, voorkomt u box 3 heffing. Wilt u weten wat voor u de mogelijkheden zijn? Neem contact met ons, op, wij helpen u graag.